Waarom is netcongestie een probleem voor snellaadstations?

Netcongestie vormt een groot obstakel voor de uitrol van snellaadstations omdat het elektriciteitsnet op veel gewenste locaties onvoldoende capaciteit heeft om het hoge vermogen te leveren dat snelladen vereist. Snellaadpunten vragen tussen de 50 en 350 kW per aansluiting, terwijl netbeheerders niet snel genoeg kunnen uitbreiden om aan de groeiende vraag te voldoen. Dit leidt tot wachttijden van maanden tot jaren en torenhoge aansluitkosten, waardoor exploitanten vastlopen in hun plannen voor snellaadinfrastructuur.

Wat is netcongestie en waarom treft het snellaadstations?

Netcongestie ontstaat wanneer het elektriciteitsnet op een bepaalde locatie onvoldoende capaciteit heeft om aan de vraag naar stroom te voldoen. Voor snellaadstations is dit een bijzonder groot probleem omdat deze veel vermogen vragen van het net, vaak tussen de 50 en 350 kW per laadpunt. Het bestaande elektriciteitsnet is historisch niet ontworpen voor dergelijke hoge vermogens op commerciële bestemmingslocaties zoals winkelcentra, supermarkten of sportaccommodaties.

De groeiende vraag naar elektrisch laden is slechts één factor die het net zwaar belast. Tegelijkertijd stijgt ook de vraag naar elektriciteit voor andere toepassingen zoals warmtepompen in woningen, elektrificatie van industriële processen en andere duurzame energietoepassingen. Deze gelijktijdige ontwikkelingen zorgen ervoor dat het elektriciteitsnet op veel locaties zijn maximale capaciteit bereikt.

Netbeheerders kunnen niet snel genoeg uitbreiden om aan deze groeiende vraag te voldoen. Het verzwaren van het elektriciteitsnet vergt namelijk uitgebreide planning, vergunningsprocedures en fysieke infrastructuurwerken. Dit betekent dat op veel gewenste locaties voor snellaadinfrastructuur simpelweg geen ruimte is op het net, waardoor exploitanten vastlopen in hun plannen ondanks de groeiende vraag naar laadmogelijkheden.

Hoelang duurt het voordat netcongestie wordt opgelost?

De wachttijden voor netuitbreiding variëren sterk en kunnen oplopen van enkele maanden tot meerdere jaren, afhankelijk van de locatie en de complexiteit van de benodigde aanpassingen. In sommige gevallen moeten netbeheerders niet alleen lokale aanpassingen doorvoeren, maar ook regionale infrastructuur uitbreiden, wat de wachttijd aanzienlijk verlengt.

Verschillende factoren beïnvloeden hoe lang het duurt voordat netcongestie wordt opgelost. De beschikbare netcapaciteit in de regio speelt een cruciale rol: in gebieden waar het net al zwaar belast is, duurt uitbreiding langer. Ook de complexiteit van de netuitbreiding zelf maakt verschil. Soms volstaat een lokale aanpassing, maar in andere gevallen moet een heel traject worden aangepakt.

Vergunningsprocedures vormen een extra vertraging. Netbeheerders moeten toestemming krijgen van gemeenten en andere overheden voordat ze kunnen beginnen met werkzaamheden. Daarnaast werken netbeheerders met meerjarige investeringsplanningen waarin projecten geprioriteerd worden. Dit betekent dat zelfs wanneer de technische oplossing bekend is, de uitvoering soms jaren op zich laat wachten.

Deze onzekerheid over timing vormt een groot probleem voor exploitanten die willen investeren in snellaadlocaties. Zonder duidelijkheid over wanneer ze operationeel kunnen gaan, is het moeilijk om een solide business case te maken en investeringsbeslissingen te nemen. Potentiële opbrengsten blijven ondertussen uit, terwijl concurrenten mogelijk wel eerder aan de slag kunnen op andere locaties.

Welke kosten zijn verbonden aan het verzwaren van een netaansluiting?

De kosten voor het verzwaren van een netaansluiting variëren enorm en zijn afhankelijk van verschillende factoren. Het benodigde vermogen speelt een grote rol: hoe meer laadpunten en hoe hoger het vermogen per laadpunt, hoe zwaarder de netaansluiting moet worden en hoe hoger de kosten. Voor snellaadstations met meerdere hoogvermogen laadpunten kunnen de kosten al snel oplopen.

Ook de afstand tot het dichtstbijzijnde geschikte net is bepalend voor de kosten. Wanneer de locatie ver verwijderd is van een geschikt aansluitpunt, moeten er kabels worden aangelegd over langere afstanden. Dit brengt niet alleen materiaalkosten met zich mee, maar ook graafwerkzaamheden, vergunningen en mogelijk herstel van wegen of andere infrastructuur.

De benodigde infrastructurele aanpassingen kunnen de kosten verder opdrijven. Soms moet niet alleen een nieuwe kabel worden aangelegd, maar moeten ook transformatorstations worden uitgebreid of nieuwe schakelstations worden gebouwd. In totaal kunnen de aansluitkosten variëren van tienduizenden tot honderdduizenden euro’s, wat een grote financiële barrière vormt voor veel exploitanten.

Deze hoge initiële investeringen maken de business case voor snellaadexploitatie complex. Exploitanten zijn vaak onzeker over de terugverdientijd, vooral wanneer onduidelijk is wanneer de netaansluiting daadwerkelijk beschikbaar komt. De combinatie van hoge kosten en lange onzekerheid over de timing maakt dat veel partijen hun investeringsbeslissing uitstellen, ondanks de groeiende vraag naar snellaadmogelijkheden.

Hoe beïnvloedt netcongestie de concurrentiepositie van snellaadlocaties?

Netcongestie heeft een directe impact op de concurrentiepositie van snellaadlocaties. Locaties die wel toegang hebben tot voldoende netcapaciteit kunnen eerder operationeel gaan en behalen daarmee een significant concurrentievoordeel. Ze kunnen sneller inspelen op de groeiende vraag naar laadmogelijkheden en beginnen met het opbouwen van klantrelaties.

Het first-mover voordeel is belangrijk in de snelgroeiende markt voor elektrisch laden. Vroege adopters kunnen klantloyaliteit opbouwen doordat elektrische rijders hun laadgedrag vaak baseren op bekende, betrouwbare locaties. Wanneer een locatie als eerste operationeel is in een bepaald gebied, wordt deze vaak de voorkeurslocatie voor regelmatige bezoekers.

Locatie-eigenaren en exploitanten die vastlopen op netcongestie verliezen marktaandeel aan concurrenten die ofwel het geluk hebben een betere netaansluiting te hebben, ofwel gebruikmaken van alternatieve oplossingen. Dit creëert een ongelijk speelveld waarbij niet de beste locatie of het beste concept wint, maar degene die als eerste toegang krijgt tot netcapaciteit.

Deze situatie leidt tot strategische onzekerheid en uitstelgedrag bij investeringsbeslissingen. Partijen die willen investeren in snellaadinfrastructuur weten niet of hun geplande locatie over een jaar nog steeds aantrekkelijk is, of dat concurrenten ondertussen elders de markt hebben veroverd. Dit remt de uitrol van snellaadinfrastructuur en belemmert de transitie naar elektrisch vervoer.

Welke alternatieven zijn er voor snelladen bij netcongestie?

Gelukkig zijn er innovatieve oplossingen die snelladen mogelijk maken zonder zware belasting van het elektriciteitsnet. Accu-buffersystemen, ook wel battery energy storage systems genoemd, bieden een praktische oplossing voor locaties met netcongestie. Deze systemen laden langzaam op via een beperkte netaansluiting en slaan de energie op in batterijen, waarna ze vervolgens snel vermogen kunnen leveren aan elektrische voertuigen.

Deze technologie maakt ultrasnelladen mogelijk op locaties waar het elektriciteitsnet onvoldoende capaciteit heeft, zonder jarenlange wachttijden op netuitbreiding. Het systeem vraagt slechts een bescheiden netaansluiting die vaak al beschikbaar is of met beperkte aanpassingen gerealiseerd kan worden. Tijdens rustige momenten laden de batterijen langzaam op, en tijdens piekuren leveren ze het benodigde hoge vermogen voor snelladen.

Accu-buffersystemen bieden meer voordelen dan alleen het omzeilen van netcongestie. Ze kunnen piekvermogen dempen, waardoor de belasting op het net gelijkmatiger wordt verdeeld. Ook maken ze optimale benutting van duurzame energie mogelijk door overtollige zonne- of windenergie op te slaan voor later gebruik. Daarnaast bieden ze flexibiliteit in plaatsing omdat ze niet afhankelijk zijn van een zware netaansluiting.

Bestemmingslocaties zoals supermarkten, winkelcentra en sportaccommodaties zijn ideale toepassingsgebieden voor deze technologie. Op deze locaties brengen mensen toch al tijd door, waardoor de laadtijd goed te combineren is met andere activiteiten. We bieden verschillende netcongestie oplossingen die speciaal zijn ontwikkeld voor commerciële bestemmingslocaties waar traditionele netaansluitingen niet haalbaar zijn.

Deze alternatieve aanpak stelt exploitanten in staat om sneller operationeel te gaan en maakt snellaadinfrastructuur toegankelijk op locaties die anders jarenlang zouden moeten wachten. Het biedt een praktische weg vooruit in de transitie naar elektrisch vervoer, ook in gebieden waar het elektriciteitsnet zijn grenzen bereikt.